Cấp độ xe tự lái hay còn được gọi là xe tự hành (autonomous vehicle) là thuật ngữ đang dần nhận được nhiều sự quan tâm trong ngành công nghiệp oto. Vậy tự lái là gì, nó sẽ ảnh hưởng tới thị trường phương tiện di chuyển ra sao? Bài viết dưới đây sẽ tổng hợp các cấp độ xe tự lái chi tiết nhất 2021 cho bạn đọc tham khảo nhé.
Tổng hợp 6 cấp độ xe tự lái 2021
Xe tự lái là một lĩnh vực hoàn toàn mới và để dùng vào thực tế, chúng ta sẽ cần phải đặt ra những quy chuẩn chung. Hiệp hội Kỹ sư Ô tô (SAE) – tổ chức tăng trưởng các quy định và tiêu chuẩn cho ngành công nghiệp ô tô toàn cầu – đã tạo ra một hệ thống chia loại gồm 6 mức độ tự lái khác nhau để xác định mức độ tự chủ của phương tiện và người lái khi vận hành.
Theo đấy, 6 thang đo các mức độ xe tự lái sẽ bắt đầu từ mức độ 0 – tức là không hề có sự trợ giúp nào từ phương tiện – cho đến cấp độ 5 – khi phương tiện tự chủ hoàn toàn mà không cần đến bất cứ thao tác điều khiển nào xuất phát từ người ngồi sau vô-lăng.
Thang đo 6 cấp độ xe tự lái theo phân loại của SAE International
Cấp độ xe tự hành 0 – không có tự hành
Ở mức độ này thì người lái sẽ phải liên tục gánh chịu hậu quả chuyển động ngang và dọc của chiếc xe. Tức là sẽ vẫn chưa có sự can thiệp của những công nghệ giúp đỡ người lái. phần đông các mẫu xe không mắc và xe đời cũ đều đang thuộc cấp độ này.
Cấp độ tự hành 1 – hỗ trợ người lái
Bộ máy có khả năng điều khiển chuyển động ngang hoặc dọc của chiếc xe, người lái có thể được hỗ trợ bởi bộ máy tuy nhiên vẫn phải gánh chịu hậu quả chính. Người lái luôn cần phải chuẩn bị và sẵn sàng để điều khiển chiếc xe ngay khi thiết yếu.
Ví dụ nổi bật nhất cho mức độ 1 là bộ máy kiểm soát hành trình chủ động Adaptive Cruise Control. Nó có khả năng giữ vững khoảng cách với các phương tiện phía trước bằng việc tự động Điều chỉnh ga và phanh tuy nhiên không có thể tự đánh lái.
Những mẫu xe phổ thông và đời mới thường thuộc mức độ 1 này
Cấp độ xe tự lái 2 – Tự hành một phần
Trong nhiều trường hợp chiếc xe có thể tự điều khiển chuyển động ngang và dọc tuy nhiên người lái vẫn phải giám sát và can thiệp mọi lúc.
Một VD Điển hình cho cấp độ 2 chính là tính năng Traffic Jam Assist của Audi, nó có khả năng tăng hoặc giảm tốc ở phạm vi dưới 65km/h cùng lúc đó đánh lái để giữ vững hoặc chuyển làn.
Các mẫu xe cao cấp hiện nay của Audi, Mercedes-Benz, BMW, Volvo hay Tesla hầu hết đều thuộc mức độ 2.
Cấp độ 3 – Tự hành có điều kiện
Người lái không cần phải liên tục giám sát mà hoàn toàn có thể làm những việc khác trên xe, hệ thống sẽ tự động nhận biết được những giới hạn vận hành, nếu như không đủ điều kiện thì hệ thống sẽ thông cáo cho người lái điều khiển chiếc xe trở lại. Tính năng AI Traffic Jam Pilot là một VD cho mức độ này.
cụ thể hơn Audi AI Traffic Jam Pilot sẽ hoạt động với các điều kiện sau: xe đang di chuyển trên đường có nhiều làn với giải phân cách và lan can bên đường. tình trạng kẹt xe ở tất cả làn đường lân cận, tốc độ của xe không được vượt quá 60km/h, không có người đi bộ và đèn giap thông xảy ra trong phạm vi các cảm biến trên xe. Khi tính năng đã được kích hoạt người lái có khả năng rời chân khỏi bàn đạp ga và tay lái trong một khoảng thời gian khá dài, giải trí và sử dụng các tiện ích thư giãn trên xe.
Khi tốc độ vượt quá 60km/h hay tình hình giao thông đã trở nên thông thoáng thì hệ thống sẽ yều cầu người lái phải tự điều khiển chiếc xe. nếu như người lái từ chối yêu cầu và bỏ qua các cảnh báo, thì chiếc xe sẽ tự động phanh lại liên tục cho đến khi dừng hẳn trên làn đường của mình.
Cấp độ 4 – Tự động hóa mức độ cao
Giới hạn chính đối với xe tự hành cấp độ 4 hiện tại là các quy định pháp lý. Còn lại, những mẫu xe thử nghiệm đã có thể vận hành hiệu quả ở hầu hết điều kiện giao thông, từ cao tốc, đường xa lộ cho đến đô thị đông đúc. mặc dù vậy, phạm vi công việc của xe tự lái mức độ 4 vẫn bị giới hạn ở một khu vực nhất định.
Đóng vai trò chính của xe tự lái mức độ 4 sẽ là khả năng kết nối online, lấy nội dung giao thông từ trung tâm dữ liệu và dự đoán tình huống để tăng tính chính xác trong quá trình tự hành.
Ở cấp độ này, không cần con người thường trực ở vị trí ghế lái, hành khách có khả năng nghỉ ngơi và xe sẽ nắm quyền chủ động hầu như hoàn toàn. Vô-lăng vẫn sẽ được trang bị để người lái chủ động điều khiển xe trong một vài tình huống nhất định.
 |
Cấp độ 5 – Tự động hóa toàn diện
Sai biệt chính ở xe tự lái mức độ 5 nằm ở việc vẫn chưa có khu vực điều khiển. Phương tiện di chuyển sẽ tự động hoàn toàn mà không cần đến sự can thiệp của chúng ta. đồng thời, xe tự lái mức độ 5 không bị hạn chế phạm vi hay điều kiện công việc như cấp độ 3, 4.
Xe tự hành mức độ 5 có khả năng được gắn trí thông minh nhân tạo (AI) và phải đáp ứng các tiêu chuẩn an toàn tối đa. Vì không có vô-lăng hay buồng lái, xe tự hành cấp độ 5 sẽ có khả năng phục vụ nhu cầu di chuyển của mọi đối tượng mục tiêu, bao gồm cả người không có bằng lái hay không đủ điều kiện sức khỏe.
 |
Xe tự lái đã thật sự an toàn?
Về luật, các mẫu xe tự lái hiện tại không được phép lưu thông tại những quốc gia đã ký vào Công ước Vienna về Giao thông đường bộ hay còn được nhắc đên là Công ước Vienna 1968. Công ước này chỉ cho phép các bộ máy can thiệp vào việc lái xe, không cho phép lái tự động ở tốc độ trên 10 km/h. Như vậy, Công ước Vienna 1968 hầu như cấm toàn bộ các công nghệ tự lái từ mức độ 2 trở lên. Hiện tại, Công ước này được phê chuẩn bởi 78 đất nước.
Xe tự lái của Waymo tại Mỹ.
tuy nhiên, Mỹ và Trung Quốc không tham gia Công ước này. vì vậy, xe tự lái vẫn còn “đất sống” khi 2 đất nước này là thị trường xe hơi lớn nhất toàn cầu. đó cũng là lý do mà 2 đất nước này trở thành “cái nôi” của group xe tự lái. Mỹ có Tesla và một vài hãng công nghệ nổi tiếng cũng tham gia vào mảng xe tự lái như Google, Apple… Dù sinh sau đẻ muộn, Trung Quốc vẫn không thua kém khi có các doanh nghiệp khởi nghiệp chuyên về xe điện và xe tự lái.
Có phần lạc hậu so với hiện tại, Công ước Vienna 1968 vẫn chưa được sửa đổi điều khoản về xe lái tự động. điều này cũng có cơ sở khi con người không thể phụ thuộc hoàn toàn vào máy móc. Dù mới mẻ đến đâu, máy móc vẫn có sai số.
Xe tự lái tại thị trường Việt Nam
Theo công bố của VinFast, các mẫu xe mới của hãng sẽ có mức tự hành ở mức độ 2-3. gần như chắc chắn mẫu xe cao cấp nhất trong bộ 3 xe mới của VinFast có thể tự lái ở cấp độ 3. Hiện tại, mức độ 3 được xem là mức độ khả thi nhất cho xe dân dụng. Hãng xe nổi tiếng nhất với công nghệ tự lái là Tesla cũng đang thuyết phục ở cấp độ 3. Với khả năng tự hành mức độ 3, các mẫu xe của VinFast nhận được mong muốn thực tế lớn của truyền thông trong và ngoài nước.
Các mẫu xe tự lái của VinFast nhận được mong muốn thực tế của truyền thống trong nước và quốc tế.
Năm 2014, nước ta đã gia nhập Công ước Vienna 1968 và các mẫu xe tự hành “không có đất sống” tại đất nước ta. đấy cũng là nguyên nhân một vài hãng xe cắt đi tính năng trợ lái thuộc cấp độ 2-3 đối với xe tại Việt Nam. Điển hình là Mercedes-Benz với tính năng đỗ xe tự động.
Vì thế, các mẫu xe mới của VinFast có khả năng sẽ phải “ẩn” đi các công nghệ tự lái để được cung cấp tại nước ta. Để người dùng Việt sở hữu xe tự lái, chỉ có 2 năng lực xảy ra là Việt Nam rút khỏi Công ước Vienna về Giao thông đường bộ hoặc Công ước này được khắc phục ở khoản xe lái tự động.
Xe tự lái chưa khả thi tại Việt Nam.
Như đã nói, xe tự lái mức độ 3 cần điều kiện giao thông lý tưởng để công việc. tuy nhiên, điều kiện giao thông tại nước ta vẫn chưa đạt mức lý tưởng cho xe tự lái vận hành. vì thế, cấp độ tự lái tối đa có khả năng thuyết phục tại Việt Nam là mức độ 2. Thực tế, các công nghệ tự lái thuộc mức độ 2 vẫn gặp khá nhiều khó khăn khi vận hành ở nước ta.
Tổng kết
Với kỹ thuật và công nghệ hiện tại thì đạt tới cấp độ 5 của xe tự hành sẽ là những bước đi gần trong tương lai. “Cấp độ xe tự lái” đã được giải thích trong bài viết tổng hợp các cấp độ xe tự lái chi tiết nhất 2021 dành cho những bạn đọc tham khảo. Cảm ơn bạn đã quan tâm và hy vọng chúng ta sẽ cùng được trải nghiệm giấc mơ công nghệ này sớm nhất.
